Santa Ageda



Haurrak bere inguruko agerpen kulturarekiko interesa eta errespetuzko jarrera gara dagian, Euskal Herrian eta Dimako herrian hain zuzen, sustraituta dagoan Santa Ageda eguna ospatuko da.

Eskola mailan bezperako ohitura zaharra jarraituz haur-hezkuntzako ikasleak herrian zehar arituko dira eta lehen hezkuntzakoak Dimako auzoetan.

Askotan jarduera hau besterik ezta egiten, eta haurrei galdetutakoan ez dabe informazio askorik gai honi buruz: Nor zan Santa Ageda, Zergatik egiten da, Zergatik ospatu, Zer dino kantak…

Santa Ageda edo Santa Agedako bezpera otsailaren 5aren aurreko egunean ospatzen dan jaia da. Ohitura egun honetan edo bezperan, herrietan koplak kantatu eta diru edo janari eske ateratzea da. Herrian zehar, makilekin lagunduz abesten da, lurrean joaz erritmoa markatuz.

Arratian bildutako koplak (Juan Manuel Etxebarria Ayesta, Deusto Unibertsitatea)

HASIERAKO AGURRA

Oles ta oles bakean

kantetan asi gaitean

Agate Deuna kantetan gatoz

etxe ontako atean.

Kantauko badu esan deiskula

iñor badago etxean

iñork ezetzik eztiño eta

kantetan asi gaitezan

Kristau maiteak gogoan artu

nortzuk gagozan atean

aurtengo urteko kinto gazteak

Santa Agedantzat batzean.

Kantauko bada esan deiskula

iñor badago etxean

iñok ezetzik ez diño eta

kantetan asi gaitezan

Soldadu goaz soldadu

amaren seme sobradu

borondaterik baldin badago

limosna bila gatoz gu.

Limosneruok, Santa Ageda

ez da astean astean

urtean baten eta beratan

zezeilaren bostean

BUKAERAKO AGURRA

NAGUSIARI

Errotapean arria dago

aren ganean txoria

etxe ontako nagusi jauna

propietario andia

propetario andia eta

diru askoren jaubia

guri limosna emongo deusko

eun errealeko barria

ABADEARI

Izar ederrak zeruan dagoz

mundua argitutzeko

etxe ontako abade jauna

erligiñoa zaintzeko

Aita Santua Erroman dago

Jesukristoren ordeko

jauna berori eskogiduta

dago aren lekureko

ALKATEARI

Alkate onak erri askotan

batean eta bestian

Zeberiokoalangorik ez da

bat bera bere Bizkaian

tabernan meatz allegatzen da

eleizan ahal duanian
jaun ori ona dala guk letxe
dakie mundu guztian

ETXEKO ANDREARI

Ondo andratxu preparadea
etxe ontako andria
erri onetan onena dauka
baita berorrek ondria
ondo andratxu kariñosea
biotza limosneria
gaur guretzako emongo deusku
limosna guztiz andia

ALARGUNARI

Armarioan sagua
ari begira katua
etxe ontako etxeko andrea
alargun bedeinkatua.
Bere senarra gizon ona zan
egoanean munduan
orain gloriak gozatzen dago
Santa Agedagaz Keruan

MUTIL GAZTEARI

Ortxe goitxuan iturri
ura txorrotik etorri
etxe ontako zaldun gazteak
amalau urre txintxarri.
Amalau urre txintxarrirekin
zazpi damaren eguzki
guzti orreri gitxi eretxita
geiago ditu merezi.

SEME-ALABEI

Ortxe goietan ardiak dagoz
mendian arran-soñuan
etxe onetan seme-alabak
ezkonduteko moduan
euron doteak andiak dira
danok dakigun moduan
seme-alabok ezkonduteko
askok gura dauz munduaz

NESKA GAZTEARI

Lore ederra guztiz argia
udabarriko loria
duda bagarik axelangua
emeko dama gaztia
klabelinatzu guztiz polita
ganera dote andia
ori logratzen gau ta egun dabil
erri guztiko jentia

TXIKIARI

Ortxe ortuan aza bi
bata besteari adi
etxe ontako txikerrenentxuak
urrekurtzea dirudi
Etxe ontako txikerrentxuak
edertasuna ugari
bere aurpegi eder orretan
merezi dituz mosu bi

TABERNARIARI

Geuri entzuten ementxe dauka
taberna ontan gentea
eta guk ondo kantau eiteko
sikurik dogu samea
samea freskatu egiteko
uts utsik dago botea
len baño len ba bete egizu
taberneratxu maitea

SOSIK EMOTEN EZ DAUANENTZAKO

Erbia dago azatzan
erbikumea babatzan
etxe ontako uzaba jauna

samarañoko kakatzan